In het spoor van de Geest

Vijftig dagen nadat Jezus gestorven is aan het kruis en opgestaan is uit de dood komt de Heilige Geest. De Geest wijst Zijn leerlingen de weg en verkondigt hen zelfs toekomstige dingen. Ook wij hebben de Geest nodig. We leven in een moeilijke en verwarrende tijd, maar het is Pinksteren geweest! De Geest van Jezus is uitgestort en zal ons helpen en leiden.

In dit boek verdiepen we ons vijftig dagen in de persoon en het werk van de Heilige Geest. Eerst vanuit het onderwijs dat Jezus over de Geest geeft in Johannes 14-16. Vervolgens zien we vanuit het boek Handelingen hoe de Geest mensen inschakelt om van Jezus te getuigen.

Aan de hand van concrete Bijbelgedeelten volgen we het spoor dat de Geest trekt in levens van mensen. Alles is erop gericht de Heilige Geest beter te leren kennen, in de hoop dat het verlangen groeit om elke dag achter Jezus in het spoor van de Geest te gaan.

(Verschenen in februari 2022 bij uitgeverij Jongbloed)

Psalm 91 and Demonic Menace

In Psalm 91 and Demonic Menace Gerrit Vreugdenhil offers a thorough analysis of the text, structure and genre of Psalm 91. Already in its earliest interpretations, Psalm 91 has been associated with the demonic realm. The use of this psalm on ancient amulets and in magic texts calls for an explanation. Examining the psalms images of threat from a cognitive science perspective, Vreugdenhil shows that many of these terms carry associations with sorcery and magic, incantations and curses, diseases and demonic threat. The psalm takes demonic threat seriously, but also draws attention to the protection offered by JHWH. Finally, the author proposes an outline of the situational context in which Psalm 91 might have functioned.

(Published by Brill, 9 juli 2020)

Geestelijke strijd, toen en nu

‘God heeft ons geen kalme reis beloofd, maar wel een behouden aankomst’, zo luidt een bekend gezegde. Wat staat ons dan onderweg te wachten?

Een christen zal in geestelijk opzicht worden aangevallen. De satan en de demonische machten zijn erop gericht het werk van God te bestrijden en zoveel mogelijk te vernietigen. Dat gebeurt soms openlijk, maar heel vaak op een meer verborgen wijze. De Bijbel geeft allerlei voorbeelden hiervan, maar reikt ook aan hoe wij ons kunnen wapenen tegen die aanvallen.

De geestelijke strijd in de samenleving betreft in onze tijd ook ontwikkelingen op ethisch gebied die tegen Gods Woord indruisen. Bezinning op al deze onderwerpen helpen ons gelovig staande te blijven in deze tijd.

Gespreksvragen maken het mogelijk de afzonderlijke thema’s op een gesprekskring te behandelen.

In dit boek is het eerste hoofdstuk van mijn hand: ‘Geestelijke strijd in de praktijk van het geloofsleven’.

(Verschenen in Februari 2019 bij uitgeverij Groen)

Geestelijke strijd in de kracht van Jezus

Welkom in de strijd! Dat wordt tegen mensen gezegd die hun geloof in de Heere Jezus belijden. Geestelijke strijd hoort blijkbaar bij het geloof. Iedereen die in Christus gelooft, krijgt ermee te maken. In de Bijbel worden we opgeroepen om weerstand te bieden tegen de duivel. Hoe moeten we dat doen? Van welke methoden maakt de satan gebruik? Hoe kunnen we ons verdedigen? In dit boek staan we stil bij de overwinning van de Heere Jezus aan het kruis en hoe we verbonden met Hem de duivel kunnen weerstaan. Deze en andere praktische zaken komen in dit boek aan de orde.

(Verschenen in Mei 2017 bij uitgeverij Groen)

Als de Geest waait

Als de Geest van God waait, waar merken we dat dan vandaag? Hoe werkt de Heilige Geest in onze tijd? Waar zien we dit in ons leven, in de kerk en in de wereld? Op welke manier kunnen we onderscheiden tussen het echte werk van de Geest en dat wat er op lijkt of wat ten onrechte aan Hem wordt toegeschreven? Hoe ligt de verhouding tussen enerzijds onze eigen verantwoordelijkheid om de Geest niet te bedroeven en uit te blussen en aan de andere kant onze afhankelijkheid van de Geest zonder Wie we niets kunnen doen?

In deze bundel artikelen, bewerkingen van de Ankerlezingen die zowel in Gouda als in Voorthuizen werden gehouden, komen deze vragen aan de orde. Nieuwtestamentische kernwoorden als doop, verzegeling, vervulling en zalvingmet de Heilige Geest worden tegen het licht gehouden. Ook ontbreekt de aandacht voor de gaven van de Geest (charismata) en voor het brede werken van de Geest in de schepping niet. Vragen rond het gebed en rond verantwoordelijke omgang met het milieu hebben alles te maken met de actuele aanwezigheid en werkzaamheid van de Geest. Gespreksvragen maken het mogelijk de afzonderlijke thema?s ook op een gesprekskring te behandelen.

In dit boek is het eerste hoofdstuk van mijn hand: ‘Over leiding gesproken – hoe leidt de Heilige Geest mij?’

(Verschenen in najaar 2018 bij uitgeverij Groen)

Onheil dat voorbijgaat

Geesten en demonen zijn geen verleden tijd. In mijn studie onderzoek ik aan de hand van Psalm 91 hoe men ten tijde van het Oude Testament omging met geesten en demonen en ga ik na wat daarvan de relevantie kan zijn voor de gelovige vandaag. In onze Westerse cultuur staan mensen steeds meer open voor bovennatuurlijke en paranormale zaken. In boeken, films en op internet uiten mensen hun belangstellingvoor de onzichtbare wereld van geesten en demonen. Uit het Nieuwe Testament blijkt dat dit ernstig negatieve gevolgen kan hebben. Aan de hand van Psalm 91 wordt in deze studie onderzocht hoe men ten tijde van het Oude Testament omging met de realiteit van demonen. De beelden van bedreiging uit de psalm worden grondig geanalyseerd op hun demonische betekenis. Vanuit de psalm wordt voor de hedendaagse gelovige in dit boek een antwoord gezocht op de bedreiging door demonen

(Verschenen in Oktober 2013 bij uitgeverij Boekencentrum)

Hou(d)vast

Hou(d)vast is een nieuwe HGJBmethode voor belijdeniscatechese en ook een boek voor jongeren die willen nadenken over geloven in deze tijd. Op een aansprekende manier worden 21 basisthema’s van het christelijke geloof voor het voetlicht gebracht. Hou(d)vast wil laten zien hoe het christelijke geloof houvast biedt in een wereld waarin nog maar weinig zeker lijkt te zijn. Kenmerkend voor de opzet is onder andere dat steeds gestart wordt met een kwestie uit het leven van jongeren. Verder biedt het handvatten voor het gesprek met oudere gemeenteleden (intergeneratief leren) en met de gereformeerde belijdenisgeschriften. Thema’s zijn onder andere: God leren kennen, de Bijbel, het Verbond, gebed, verzoening, discipelschap, getuigen en de gemeente.

Hou(d)vast kent een duidelijke opbouw. In 22 hoofdstukken komt God de Vader, de Zoon en de Heilige Geest aan bod. Elk hoofdstuk begint met een nadenker vooraf, waarna het te lezen Bijbelgedeelte volgt. Bij de uitleg over dit gedeelte volgen er verschillende blokjes als ‘in de gemeente’, of ‘in gesprek met de belijdenisgeschriften’. De hoofdstukken hebben meerdere vragen of stellingen om over door te praten en een afsluitend leesrooster. Lange hoofdstukken met veel inhoud, maar door de ruime opzet met veel tussenkoppen en vaste elementen goed leesbaar. Een methode die meer voorbereiding vraagt van de catechisant, maar zeker ook des te meer oplevert.

In dit boek heb ik geschreven over De Bijbel (hoofdstuk 4) en over de Gaven van de Geest (hoofdstuk 17).

(Verschenen in Augustus 2015 bij uitgeverij YES-Zoetermeer)

Als God de hemel opent

Een spannend boek over een moeilijke vraag: waarom is er in het Westen, en in Nederland in het bijzonder, zo weinig van de Geest te bespeuren? Onze God is een God van relatie. Maar waarom ervaren wij in Nederland dan zo weinig van het bestaan van die God? Dat is de centrale vraag in dit boek.

Waarom geloven velen, ook theologen, niet meer in de mogelijkheid van wonderen? Ook het volk Israël heeft perioden gekend waarin het was verbannen en verstoken van God. Hoe kon het zover komen? En hoe werd dat doorbroken? In dit boek willen de auteurs ons bewust maken van de cultuur waarin wij leven en de manier waarop wij denken. Is er een weg terug? Kan God de hemel nog openen? Eindredactie: ds. Hans Eschbach en drs. Ruilof van Putten.

In dit boek heb ik in hoofdstuk 10 (‘De vernieuwing van denken’) geschreven over hoe we vanuit de inwoning van de Heilige Geest vandaag de dag God kunnen ervaren in ons dagelijkse leven.

(Verschenen in Mei 2012 bij uitgeverij Boekencentrum).

Onbeperkt houdbaar

Het geloof is en blijft een ontdekkingstocht. Ook als je op een gegeven moment hebt gezegd: ‘Ik weet zeker dat ik me aan Jezus kan en wil toevertrouwen’, dan nog kom je steeds weer nieuwe vragen tegen. Je ontdekt zelf bijvoorbeeld dingen waarover je meer wilt weten. Of andere mensen stellen je vragen waarover je nog nooit had nagedacht.
De schrijvers van dit boek geloven dat het christelijke geloof die vragen aankan – omdat het onbeperkt houdbaar is! Ze laten dat zien aan de hand van de twaalf artikelen van de apostolische geloofsbelijdenis.

Het boek is geschreven door verschillende predikanten uit de Protestantse Kerk in Nederland, onder redactie van HGJB-stafleden Diane Palm en Herman van Wijngaarden.

In dit boek heb ik geschreven over de Persoon en het Werk van de Heilige Geest (hoofdstuk 8).

(Populair) Wetenschappelijke artikelen

Voorschot op het eschaton – de heilige Geest als onderpand’, in TR 59.3 (2017)

‘Asmodeüs, demon bij uitstek’, Schrift 274, jaargang 46,5 (december 2014), 158-162

‘De duivel en demonen als zijn verwanten – Over onheil van geesten en demonen’, Interpretatie 22-4 (juli 2014), 4-7

‘Achter de schermen: Psalm 91 en de realiteit van demonen’, TR 52, 4 (2009), 379-385

Lemma’s ‘Kracht’ en ‘Schuld’, in: Woordenboek voor Bijbellezers, A. Noordegraaf (red.), Zoetermeer 2005, 325-328, 513-517

‘In het krachtenveld van Woord en Geest – over pinksterhermeutiek in Chileense context’, Soteria 19 (2002), 30-44