Datum: 28 augustus 2022
Download PDF
/
1. De vreugde van een bruiloft
Een huwelijk is feestelijk gebeuren. Ook als we niet getrouwd zijn of een huwelijk voor ons niet is weggelegd, kunnen we ons er hopelijk wel iets bij voorstellen. De trouwdag en alles er omheen. Plannen die ruim van te voren gemaakt worden. Een ‘save de date’ die alvast verstuurd wordt. Er komt altijd veel bij kijken. De invulling van de dag. De kleding. Wie nodig je uit en wanneer. Samen met je ceremoniemeesters probeer je alles zo goed mogelijk te regelen, zodat je niet voor verassingen komt te staan. Niets is zo vervelend als er op het laatste moment iets afgezegd moet worden of iets niet door kan gaan. Je wilt toch niet hebben dat tijdens de receptie de bruidstaart er niet is, omdat de datum verkeerd genoteerd was. Zulke dingen werpen een smet op de dag. Daar kunnen mensen jaren later het nog over hebben. Het was een mooie dag, maar jammer van die bruidstaart. Of iets dergelijks.
Zo is het voor het bruidspaar in Kana erg vervelend dat er niet voldoende drinken is. Veel meer nog dan in onze cultuur, was zoiets in die dagen een schande. Immers, gastvrijheid stond hoog in het vaandel. Altijd was er ruimte voor gasten om mee te eten of aan te schuiven. Zeker bij een bruiloft. Dus voor het bruidspaar en de familie was dit niet leuk. Een misrekening. Een gebrek aan gastvrijheid. Net of je niet wilde dat er veel mensen zouden komen.
2. Jezus is er ook
Op deze bruiloft is Jezus aanwezig. Hij is er met zijn discipelen. Uit het vorige hoofdstuk weten we dat dit er inmiddels vijf zijn. Vermoedelijk trouwde er iemand uit Zijn familie- of kennissenkring. Zijn moeder is er en ook Hijzelf is uitgenodigd.
Het feit dat Jezus op deze bruiloft aanwezig is, heeft in de loop van de geschiedenis best veel vragen opgeroepen. Ik noem er een paar:
– Had Jezus geen belangrijkere dingen te doen? Hij was toch gekomen om mensen te redden. Dat Hij mensen genas, bevrijdde en hun zonden vergaf, ja dat past bij Hem, maar dit feest? Is dat geen verloren tijd?
– Of moet Jezus nu een wonder doen om extra wijn te maken? 6 vaten van elk 80-120 liter. Zoveel alcohol dat is toch nergens goed voor. We weten allemaal wat er dan gebeurt. Mensen houden geen maat, met alle gevolgen van dien. Moet een christen niet matig zijn. Veel christen elders nuttigen geen alcohol: in Chili en Colombia, op zoveel andere plaatsen, zijn veel kerken die gebruik van alcohol niet toestaan. Zelfs niet bij het avondmaal. Moet Jezus juist niet het goede voorbeeld geven?
– Of neem nu de houding naar zijn moeder. Jezus is wel erg bot naar haar: vrouw, wat heb ik met u te doen? Zo afstandelijk spreek je als oudste zoon toch niet tegen je moeder.
– en als laatste: moet Jezus nu zijn goddelijke macht gebruiken voor iets wat op een bruiloft ontbreekt. Dat Hij mensen beter maakt, dat snappen we, blinden die kunnen zien, kreupelen die kunnen lopen, maar water in wijn, is dat nu echt nodig?
Gemeente, oppervlakkig gezien lijken deze vragen hout te snijden. Misschien zaten ze ook wel in uw of jouw gedachten. Maar als we op een dieper niveau naar dit bijbelgedeelte kijken, komen de dingen er toch heel anders uit te zien.
3. Het wonder is een teken!
Johannes zelf geeft ons een belangrijke sleutel in handen. En die vinden we in vers 11. Wat Jezus op deze bruiloft doet is een teken. Hij zegt het zo: ‘Dit heeft Jezus gedaan als begin van de tekenen’. En hij voegt er aan toe: ‘Hij heeft zijn heerlijkheid geopenbaard’. Deze twee zinnetjes zetten ons op het juiste spoor.
Het wonder van water dat wijn wordt is een dus teken. Het begin van de tekenen. In het Johannesevangelie worden maar liefst zeven wonderen verteld. Dit is de eerste. Het woordje ‘begin’ (arche in het Grieks) kan de ‘start’ van iets betekenen, maar ook ‘hoofd’, in de zin van belangrijkste. Het is het eerste maar misschien ook wel het belangrijkste teken dat Jezus doet.
Een teken wijst altijd ergens naar. Het is als een bord met een pijl. De pijl wijst welke kant je op moet. Zo wijst het teken van het wonder naar Jezus. Jezus laat zien wie Hij is. Zijn heerlijkheid wordt geopenbaard, zegt Johannes. Dat wil zeggen: hier onthult Jezus iets belangrijks over zichzelf.
De opmerking van Johannes nodigt ons dus uit om dieper te kijken. Er blijken in dit korte bijbelverhaal veel belangrijke dingen over Jezus gezegd te worden. Ik zal u alvast een hint geven. Er is water, dat gebruikt wordt voor reiniging. Dat doet bijvoorbeeld denken aan de doop. Of het water dat verandert in wijn, dat wordt rood. Dat is de kleur van bloed. Denk aan het avondmaal en aan Jezus sterven. Bij de evangelist Johannes moet je altijd goed opletten. Hij gebruikt beeldtaal. Er zitten altijd diepere lagen in wat Hij vertelt.
4. De bruiloft – Jezus is er
Dat begint al bij het begin. De bruiloft is op de derde dag lezen we in vers 1. Dat verwijst naar het vorige hoofdstuk: dag 1 en 2, de roeping van de 5 discipelen. Voor de Joden is de derde dag belangrijk. Deze verwijst namelijk terug naar de schepping. De derde dag is de enige dag waarvan God tot twee keer toe zegt dat wat Hij maakt goed was. En Hij zag dat het goed was. Tov was. Voor de Joden was dit bij uitstek een dag om te trouwen. Als God van deze dag twee keer zegt dat Hij goed is, dan moest je op die dag je huwelijk sluiten. Zo deden ze dat, ook in Kana.
Voor ons heeft de derde dag natuurlijk ook een extra betekenis. Het is de dag dat Jezus opstond uit het graf. Het is de dag van de opstanding. Zo valt over dit gedeelte het licht van Pasen. Van de opstanding. Hier wordt zichtbaar waar Jezus voor gekomen is.
Waarvoor was Hij dan gekomen? Jezus kwam om God en mens met elkaar te verzoenen. Om de breuk die door de zonde geslagen is te helen. Het is dan ook niet toevallig dat Jezus juist een bruiloft bezoekt. Je zou denken dat Hij wel betere dingen te doen had. Maar nee, u weet misschien wel dat in de Bijbel de relatie van God met zijn volk beschreven wordt als die van een bruidegom met zijn bruid. Dat gold voor Israël, maar ook voor de christelijke gemeente. Jezus is de bruidegom en allen die in Hem geloven vormen zijn bruid. En in het laatste bijbelboek horen we de Geest en de bruid tegen Jezus zeggen: Kom, Heere Jezus, ja kom spoedig. En het leven met Jezus in de hemel wordt gezien als een bruiloft en het avondmaal als een bruiloftsmaal.
Daarom is Jezus op deze bruiloft aanwezig en eert hij het huwelijk van dit bruidspaar. In vers 2 lezen we: ‘En Jezus was ook voor de bruiloft genodigd’. Als Hij uitgenodigd wordt, komt Hij!
Jezus is dus betrokken op het leven van deze mensen. De enige manier om dat te doen is door het leven te delen, in vreugde en verdriet. Veel mensen begrepen dit niet. Ze verwijten: ‘Hij ontvangt zondaars en eet met hen.’ Als Heiland is Jezus betrokken op het leven van mensen. Dat geldt nog steeds. Hij vindt het fijn als Hij uitgenodigd wordt op je bruiloft, als Hij welkom is in je huis en in je leven. Dat is de manier waarop Hij aan ons Zijn zegen en Zijn heil geeft. Als je Jezus uitnodigt om in je huis, je leven te komen, zal alles niet bij het oude blijven. Dan kunnen er wonderen gebeuren!
5. Het tekort
Hier in Kana merken ze dat. Er blijkt niet voldoende wijn te zijn voor de gasten. Natuurlijk, dat kan gebeuren, maar in die dagen lag dat behoorlijk gevoelig. Gastvrijheid stond zoals ik al zei hoog in het vaandel. Aan je gasten mocht niets ontbreken. Dat er op een bruiloft niet voldoende eten of drinken is voor de genodigden, dat wil je niet hebben.
Maar we voelen we aan, het feit dat Johannes dit als eerste vertelt in het evangelie, is niet zonder reden. In de Bijbel is wijn verbonden met vreugde en met blijdschap. De wijn verheugt het hart. Wijn is een symbool van die levensvreugde. Als dan de wijn opraakt, dan wil dat in diepere zin zeggen dat de vreugde uitdooft. Dat het leven zijn glans verliest. Dat er een tekort in je leven ontstaat. Dat kan zomaar gebeuren. Dat er momenten in je leven zijn, dat de wijn opraakt. Dat de vreugde weg gaat. Wanneer je huwelijk onder druk staat. Wanneer je gezondheid te wensen over laat. Wanneer er grote zorgen zijn bij je kinderen of kleinkinderen. Wanneer je een partner verliest en je alleen verder moet. Wanneer je steeds meer geconfronteerd wordt met de beperkingen van je ouderdom. Wanneer je worstelt met je karakter of met bepaalde zonden die steeds weer de kop opsteken. Je worsteling in de opvoeding van je kinderen. De wijn raakt op. Het leven verliest zijn glans. Dan kan gebeuren, ook bij ons.
Maar … Jezus weet daar raad mee. Dat is wat Johannes hier over Jezus openbaart. Jezus weet raad met het tekort. Hier bij het bruidspaar. Jezus weet raad met elk tekort dat er in ons leven kan zijn, in relatie tot anderen, in relatie tot onszelf. Jezus weet raad zelfs met de diepste tekorten van ons hart. Met onze zonden en wonden. Hier op de bruiloft van Kana wordt dat zichtbaar.
Er is iemand die het weet. Er is iemand die gelooft dat Jezus er wat aan kan doen. En dat is zijn moeder. Ze zegt tegen de dienaren: wat Hij ook tegen u zal zeggen, doe het! Dat advies blijkt goud waard. Als zij gehoorzamen, blijkt dat er een wonder gebeurt.
Eerst spreekt Maria Jezus zelf erop aan. Ze hebben geen wijn meer. Jezus lijkt wat kribbig te reageren. Vrouw, wat heb ik met u te doen. Maar zijn reactie lijkt negatiever dan het is. Dat is een kwestie van vertaling. Het woordje ‘vrouw’ komt in Joh. 19 ook terug als Hij vanaf het kruis zijn moeder toespreekt. Daar spreekt genegenheid uit. Maria kijkt Jezus verwachtingsvol aan. Is dit niet het moment om de mensen te laten zien dat je de Messias bent, de Zoon van God. Dan antwoordt Jezus: ‘wat heb ik met u te doen’. Letterlijk staat daar: wat is voor mij, wat is voor u? Met andere woorden: ieder heeft zijn eigen roeping. Er zijn dingen waar Maria zich mee bezig moet houden, er zijn dingen die Jezus te doen staat. Daar moet ze vanaf blijven. Zijn uur is nog niet gekomen.
6. Het wonder
Het antwoord van Jezus is opvallend. Mijn uur is nog niet gekomen. Dat betekent dat Jezus op deze bruiloft in gedachten bezig is met wat gaat komen. Jezus denkt aan de grote bruiloft. Aan wat nodig is om de relatie met God te herstellen. Hoe hij de bruid gereed kan maken voor de bruidegom. Zijn uur, dat verwijst naar Zijn lijden, naar zijn sterven aan het kruis. Dan zal er bloed vloeien tot verzoening van de zonden. Daar is Jezus mee bezig op de bruiloft te Kana.
Wat is nodig om verzoening te doen? In het OT was dat het offer. Er moest bloed vloeien. In dat kader staat het teken dat Jezus doet. Want let maar eens op de watervaten. 6 stenen watervaten. Waar werden ze voor gebruikt? Voor het reinigingsgebruik van de Joden. Joden moesten zich met water reinigen; ceremonieel wassen voordat ze in de tegenwoordigheid van God konden komen in de tempel. Water reinigt. Daarom wassen we de handen als we gaan eten. Douchen we ons als bezweet zijn. Water is een teken. Een teken dat wij mensen gereinigd moeten worden van onze zonden, voordat wij God kunnen ontmoeten.
Vanmorgen bij de doop gebruiken we ook water. Het water wijst naar de afwassing van onze zonden. Jullie kinderen zijn nog klein. Maar tegelijk een koekje van eigen deeg. Wat goed is moet je ze leren, wat verkeerd is komt spontaan naar boven. Het water wijst naar de belofte dat God al onze zonden wil weg wassen. Op grond van het werk van Jezus.
Maar Jezus gaat verder. Het gaat hem niet om een ritueel, traditie of religie. Iets externs. Hij wil een persoonlijke relatie met ons hebben. Daarom doet Hij het wonder. Hij maakt water tot wijn. De wijn heeft de kleur van het bloed. Johannes heeft geen verwijzing naar de instelling van het avondmaal door Jezus. Maar hier aan het begin vinden we de essentie. De gasten ontvangen een beker met wijn.
Zoals Jezus bij het avondmaal zegt: deze beker is het nieuwe verbond in mijn bloed. Drink allen daaruit. Gedenk en geloof dat mijn bloed vergoten is tot een volkomen verzoening van al uw zonden. Zo mogen de gasten op de bruiloft de wijn van de verzoening proeven. Drinkt allen daaruit. De beste wijn die er is. Daarvoor is Jezus gekomen om ons allemaal in zijn verzoeningswerk te laten delen. Geloof je dat? Je mag bij Jezus horen!
Daar is Jezus in gedachten mee bezig op deze bruiloft te Kana. Hij komt om verzoening te doen en de vreugde te herstellen. Om het definitief goed te maken tussen God en ons.
Zoals Jezus in Kana aanwezig was, zo wil Hij ook in ons leven aanwezig zijn. Hij weet raad met elk tekort, en wil niets liever dan ons met Zijn zegen te vervullen. Mag Hij dat doen in uw en jouw leven?
7. De glans van de hemel
Als Jezus er is, blijft niet alles meer bij het oude. Dan gaat de glans van de hemel over ons leven vallen. Hij zorgt ervoor dat in de gewone dingen van ons leven iets zichtbaar wordt van de hemel.
Wijlen dr Vreekamp gebruikte een prachtig beeld. Er staat dat Jezus zijn heerlijkheid openbaart. Stel je het zo voor, dat glans van de hemel valt over het water van de vaten. En dat water begint te blozen, vanwege de heerlijkheid van Jezus, en het wordt rood van kleur. Zo dus. Je zit in de kerk, je bent thuis, je leest de woorden van God, en ineens komen ze tot leven. En je proeft daarin de goedheid van God. Zijn genade komt naar je toe. En je voelt de blos van verwondering op je wangen. Wie ben ik? Dank u Heer? Zo zal het gaan. Steeds weer opnieuw.
Ik eindig, nog één opmerking. Het wonder dat Jezus doet, is een antwoord op de opmerking van zijn moeder. Haar naam wordt niet genoemd, ze verdwijnt uit beeld, maar wat ze tegen de dienaren zei bleek goud waard. Wat Hij, ook tegen u zal zeggen, doe het! In de gehoorzaamheid ligt de zegen.
Na vandaag, verdwijn ik als wijkpredikant uit beeld. Ik ga stoppen, maar als ik nog een ding tegen u en jou mag zeggen. Dan zou ik wijzen op de Heere Jezus, net als Johannes de doper in het glas, de afbeelding die op mijn intredekaart stond, en zou ik tegen u zeggen: Wat Hij ook tegen u zal zeggen, doe het!
Dan zullen we gezegend worden. Want Jezus is een trouwe Heiland.
Hem zij de lof tot in eeuwigheid!
Amen.