Datum: 14 juni 2015
Download PDF
1. Goed voorbeeld
Soms zegt een gebaar of voorbeeld meer dan duizend woorden. Zo was het op een zondagmorgen in 1865. Een zwarte man ging naar een welgestelde kerk in Richmond, in de staat Virginia. Het was de tijd dat blank en zwart nog van elkaar gescheiden waren. Toen het Avondmaal gevierd werd (in de kerk was het gebruikelijk om bij het avondmaal naar voren te komen om het brood te ontvangen en uit de beker te drinken), liep de zwarte man naar voren door het gangpad en knielde voor in de kerk neer om het brood te ontvangen. Er ging een golf van geroezemoes en verontwaardiging door de kerk. Hoe durfde de man dat te doen. Een zwarte nota bene! Er werd immers uit één avondmaalsbeker gedronken. Plotseling stond een voornaam gemeentelid op, stapte naar voren en knielde naast de zwarte man neer om het brood te ontvangen. Er viel een stilte in de kerk. Schoorvoetend kwamen ook de andere gemeenteleden en volgenden het voorbeeld van de blanke man.
Dat ene gebaar van die man, het voorbeeld dat hij gaf, maakte op de gemeente diepe indruk. Voor ons misschien lastig om te begrijpen. De tijd van de apartheid ligt al weer achter ons. Wij zijn gewend aan vele nationaliteiten. Het dorp en zeker de stad is een wereld in het klein geworden. Toch is er ook nog wel heel veel racisme. Donker gekleurde mensen staan nog altijd op achterstand bij sollicitaties. Maar voor toen, doorbrak het gebaar van die man, grenzen en muren die er tussen mensen waren opgetrokken. Zo kunnen bepaalde gebaren of bepaalde woorden iets nieuws in gang zetten, in de grote wereld om ons heen, maar soms ook heel persoonlijk in een relatie. Een hand, een gebaar, kan in een keer alles goed maken.
2. Jezus maakte diepe indruk
Als je aan de apostel Petrus had gevraagd, welke dingen in zijn leven een onuitwisbare indruk hebben gemaakt, iets wat hij nooit meer zou vergeten, dan is dat voor hem het voorbeeld van Jezus geweest. Jezus die op een weergaloze manier, zich over hem ontfermd had. Door zijn verloochening was hij als apostel uit de gratie geraakt. Was hij door de mand gevallen, maar Jezus had hem na Pasen opgezocht, hem in ere hersteld. De vragen die Jezus aan hem stelde: heb je mij lief Petrus?, tot drie keer toe, resoneerden nog steeds in zijn hoofd. Ze waren in zijn ziel gegrift. Het had zijn leven zo veranderd. Vanaf dat moment, was het Jezus voor en Jezus na. Zijn ontferming. De woorden die Hij sprak. Het voorbeeld dat Hij gaf. Als Petrus deze brief schrijft, kan hij er niet omheen om de jonge gelovigen op dat voorbeeld van Jezus te wijzen. Want hiertoe bent u geroepen, omdat ook Christus voor ons geleden heeft. Hij laat ons zo een voorbeeld na, opdat u in Zijn voetsporen zou navolgen, lezen we in vers 21.
Voor Petrus is het zo helder als wat. Een christen is iemand die Jezus liefheeft en hem navolgt. Het woord dat Petrus voor navolgen gebruikt, ep-akoloutheo, is samengesteld en geeft het nog iets extra nadruk: niet zomaar navolgen, maar ‘direct erop’ navolgen. Je zou zeggen: er bovenop zitten. Het drukt een nauwe verbondenheid of saamhorigheid uit tussen de ‘volger’ en ‘gevolgde’. En die gedachte vind je eigenlijk in heel het NT terug. Want hoe vaak wordt het leven van de Here Jezus niet als voorbeeld gebruikt. Wandelt in de liefde, zoals Hij in de liefde heeft gewandeld. Heb elkaar lief, zoals Hij ons heeft liefgehad. Vergeef elkaar, zoals Christus ook ons vergeven heeft. Laat die gezindheid in u zijn, die ook in Jezus was. En vele andere teksten zou ik nog kunnen noemen. Wil je weten hoe je als christen moet leven vandaag, kijk dan naar Jezus en ga in hetzelfde spoor!
Voor Petrus is het zo helder als wat. In de verzen 11-12 roept hij de gelovigen op te strijden tegen vleselijk begeertes; in 13-17 roept hij ze op om mensen die gezag over ons hebben te accepteren en te gehoorzamen. In 18-20 roept hij de slaven (werknemers) trouw te zijn in hun werk; in de verzen 20-25 moeten de geloven net als Christus geen kwaad met kwaad vergelden. In 3:1-7 roept hij op om in het huwelijk om een goede manier samen te leven als man en als vrouw. Allemaal heel duidelijke richtlijnen. Doe dit en je zult leven zoals Jezus dat deed. What would Jesus do? Jezus als ons grote voorbeeld.
3. Voorbeeld of Redder?
Wat denkt u, zou het christelijke geloof zo in elkaar zitten? Je hebt een aantal duidelijke voorschriften, die moet je opvolgen en dan ben je een christen. Of is er nog iets meer nodig? Kijk alle andere religies werken wel zo. In elke andere religie gaat het om wat de stichter als voorbeeld heeft na gelaten. Boeddha is je voorbeeld. Mohammed is je voorbeeld. Confucius is je voorbeeld. Volg hun voorbeeld na. Dat maakt je tot een boeddhist. Dat maakt je tot een moslim. Dat maakt je een volger van confucianisme.
Maar dat is niet de essentie van het christelijk geloof. Jezus is meer dan een voorbeeld. Voordat Jezus je voorbeeld kan zijn, moet Hij eerst je Redder zijn! Waarom? Want hoe dieper je duikt in het leven van Jezus, hoe meer je je verdiept in hoe Hij de dingen deed, hoe meer Hij op afstand komt te staan. Hoe meer je probeert te leven zoals Hij, hoe onmogelijker het voor je wordt. Hoe meer je ontmoedigd wordt. Kijk maar naar zijn onderwijs. Stel dat je daar zou beginnen. Jezus zegt: Je hebt gehoord dat gezegd is: je zult niet doden, maar Ik zeg je, als je ten onrechte boos wordt, als je een lelijk woord tegen je broeder of zuster zegt, ben je al schuldig voor God. Je hebt gehoord: heb je naasten lief, maar Ik zeg je: heb je vijanden lief, zegen wie je vervolgen! Je hebt gehoord dat gezegd is: je zult niet stelen, maar Ik zeg je: wees niet jaloers, wees tevreden met wat je hebt. Je hebt gehoord, dat gezegd is: pleeg geen overspel, maar Ik zeg je: als je naar ander kijkt om hem of haar te begeren, heb je in je hart al overspel gepleegd. En zo zou ik nog even door kunnen gaan. Als we Jezus zien in zijn omgang met mensen, de wijsheid waarmee Hij sprak, de liefde waarmee Hij handelde, hoe meer ik dat in beeld krijg, hoe onbereikbaarder dat voor mij wordt. Jezus, volmaakt wijs. Nooit een verkeerd woord. Nooit een oneigenlijke bedoeling. Geen verkeerde stap gezet. Zijn leven is eerder een aanklacht, dan een voorbeeld voor mij. Daarom is het zo belangrijk dat voordat Jezus een voorbeeld kan zijn, Hij je redder is.
Zo was het ook gegaan in de levens van de gelovigen, voor wie Petrus zijn brief schrijft. Even eerder in dit hoofdstuk herinnert hij ze eraan, dat ze door God geroepen waren uit de duisternis tot zijn wonderbaar licht. Dat was het geheim van hun leven. Jezus was hun Reder geworden. De Rots die houvast gaf, temidden van de branding van hun leven. Hij was het Licht dat in de nacht van hun leven was gaan schijnen. Dat was allemaal begonnen, door een macht buiten hen, die groter was dan henzelf. Die aan hen was gaan trekken. Via de prediking van de apostelen hadden ze een stem gehoord. Werden ze geroepen. Hoorden ze opeens hun naam roepen. Zoals dat gaat als iemand je naam roept, je kijkt op, je probeert te achterhalen waar de stem vandaan komt en wie je roept. Er kwam onrust. Mensen begonnen te zoeken. Ze ontdekten dat er meer was dan waar ze rekening mee hadden gehouden. Er was Iemand die ze riep. Het was de stem van Jezus. Hij kwam naar ze als een Herder. De Redder werd hun Herder. We zagen vanmorgen, wat dat betekent als Jezus je leven binnenkomt. Als die dingen die niet op orde zijn, samengevat in dat ene woordje ‘zonde’, Hij draagt het weg, Hij schenkt vergeving, Hij nodigt je uit om het achter je te laten, Hij laat je opnieuw beginnen. Een christen is iemand, die dat weet, die zijn zonden heeft beleden en die vergeving heeft ontvangen. Een christen is iemand die daarom verlangt dicht bij Jezus te zijn, Hem te volgen, Hem te gehoorzamen. Hoe is dat bij jou? Hoe is dat bij u? Is er een band ontstaan met Jezus?
4. Geheim: Jezus woont in je
Weet u wat geheim is van die navolging? Hoe het toch kan? De apostel Paulus verwoordt het zo: niet meer ik leef, maar Christus leeft in mij. Dat is het geheim. Dat is de grote verandering die in het leven van christenen heeft plaats gevonden. Dat Christus door zijn Geest in je leven is binnen gekomen. Dat je nu een tempel van de heilige Geest bent geworden. Dat de geest van God in je woont. Petrus noemt de heilige Geest een paar keer. Hij zegt: de Geest van Christus die in hen is. De Geest van de heerlijkheid die op hen rust. Dat is het geheim van de navolging. Dat de heilige Geest het uitwerkt, ons helpt Jezus te volgen. Dat hoeven we niet in eigen kracht te doen. Dat kunnen we ook niet in eigen kracht doen. Maar de Geest maakt het mogelijk.
Daarom is het zo belangrijk dat Jezus eerst onze Redder is. Om twee redenen. Een: omdat Hij alleen alles volbracht heeft. Jezus heeft de zonde gedragen en verzoend. En als Hij ons uitnodigt Hem te volgen, is dat genade. Pure genade. We volgen Jezus niet om een relatie met Hem te krijgen, niet om zijn goedkeuring te verdienen, maar we volgen Hem omdat Hij onze Redder is, omdat er een band met Hem ontstaan is. Hij gaat voorop. Hij heeft de weg gebaand. Twee: als je tot geloof komt in Jezus, schenkt Hij je zijn heilige Geest. Die komt om je te helpen. Hij woont in je en helpt je van binnenuit om Jezus’ voorbeeld te volgen. Dat is het geheim van de navolging. We hoeven Jezus niet in eigen kracht te volgen, maar de de heilige Geest in ons, die helpt ons, die stimuleert ons, die trekt aan ons, die corrigeert ons, die wijst ons de weg. En zo kan Jezus ons voorbeeld zijn.
5. En dan?
Wat is vrucht? Wat gebeurt er dan? Hoe zie het navolgen van Jezus eruit? Petrus vat het met één zinnetje samen, dat 7 keer in de brief voorkomt, namelijk hierin, dat zijn volgelingen goed doen. Petrus zegt het als het gaat over de levenswandel te midden van niet gelovigen (2:12), als het gaat om gezagsdragers (2:15), in het omgaan met moeilijke dingen op je werk (2:20), in het huwelijk (3:6), in het lijden omwille van het geloof (3:17), in het rentmeester zijn met wat God je heeft gegeven. Steeds weer het refrein: doe goed, wees herkenbaar in het goede dat je doet, op al die terreinen van je leven. Als je omgaat met je collega’s: hoe reageer je op hen, hoe sta je zelf bekend? Ben je herkenbaar als iemand die bij Jezus hoort? Het wordt zichtbaar in het respect dat je toont voor het gezag boven je: ministers, politie, leraren op school, ouderling, je ouders, je directeur. Er staan mensen boven je en die moet je respecteren; hoezeer je het met iemand oneens bent, een christen zal altijd respect blijven tonen. Zelfs als hij onheus behandelt wordt, dan nog is hij geroepen goed te doen. Dan nog – hoeveel moeite dat je ook kost – dan nog is in je reactie is van Jezus’ voorbeeld zichtbaar. Als je het echt niet lukt, als je het idee hebt dat wat ze zeggen of doen, helemaal onterecht is, en je hebt de neiging om te ontploffen en er had in te gaan, dan tel je tot zeven, en dan bid stilletjes: Heer, ik kan het niet, mijn gevoel zegt iets anders, help mij in de geest van u te reageren. Dan zal de Geest die in je woont het voor je doen.
Dat is het geheim van Jezus voorbeeld navolgen. Het is leven in de kracht van Gods Geest. Niet jij, maar Hij, in jou! God geeft je de kracht om goed te doen, om daarin te groeien; God geeft je de kracht om liefde te geven in plaat van haat; God geeft je de kracht om met een bepaalde zonde of slechte gewoonte te breken. God geeft je de kracht om je uit te strekken naar die ander, die jou misschien wel zoveel pijn heeft gedaan. Vanuit jezelf zou je het niet kunnen, vanuit jezelf zou je het nooit doen, maar in Zijn kracht kan het. En dat geldt voor zoveel terreinen van ons leven.
6. Goed voorbeeld, doet goed volgen
Omdat Christus door het geloof in onze harten woning maakt, worden we opgeroepen lief te hebben zoals Hij heeft liefgehad. Het voorbeeld van Hem te volgen en zelf ook een voorbeeld te zijn! Daar waar we wonen, werken en leven. Een voorbeeld vanuit de liefde van Christus zegt meer dan 1000 woorden.
Amen.