Datum: 27 februari 2022
Download PDF
/
1. Veel is in beweging
We leven in een wereld waar in korte tijd veel veranderd is. Er is een oorlog uitgebroken aan de grenzen van Europa, in Oekraïne. En de gevolgen ervan voor de wereldeconomie en de wereldvrede kunnen we nauwelijks nog bevatten. De nachtmerrie waar velen bang voor waren is realiteit geworden.
En we zitten nog midden in een crisis die door corona is veroorzaakt. Een virus dat ons al bijna 2 jaar in zijn greep houdt. Hoewel het virus op zijn retour is, is de toekomst onzeker; nieuwe varianten kunnen zomaar weer opdoemen. Op veel plekken op aarde is er tekort aan water, sterven kuddes uit, verdrogen de gewassen op de akkers.
Onlangs bracht voormalig commandant der strijdkrachten Tom Middendorp een boek uit waarin hij waarschuwde voor de gevolgen van klimaatverandering. En hij legt daarin een verband tussen schaarste aan water en voedsel en conflicten en oorlogen die daardoor kunnen ontstaan. Schaarste kan leiden tot migratiestromen en een voedingsbodem vormen voor extremisme.
Oorlogen, ziekten, tekort aan water en voedsel, het zijn thema’s die in het laatste bijbelboek aan de orde komen. Het zijn de tekenen van de eindtijd. De tijd vlak voor de wederkomst van Jezus wordt gekenmerkt door grote veranderingen. Alles wat zeker is en was, zal gaan wankelen. Als het gaat om het klimaat, als het gaat om voedsel en water, als het gaat om het samenleven van mensen. De orde, de samenhang, de vrede zal steeds meer onder druk komen te staan.
In dit laatste boek worden deze veranderingen drie keer zichtbaar gemaakt. Eerst in het openen van de zeven zegels(hoofdstuk 6 en verder). Vervolgens in het blazen van deze zeven trompetten (hoofdstuk 8 en verder). Trompetten zijn bedoeld om aandacht te trekken en te waarschuwen. Het is het geluid dat klinkt net voordat de strijd in alle hevigheid losbarst. Dat laatste zien we gebeuren in de zeven schalen die over de aarde worden leeggegoten (hoofdstuk 16).
Het is niet zo dat we dit chronologisch moeten lezen. In de zin dat ze elkaar allemaal opvolgen. Maar ze overlappen elkaar. En als je de inhoud vergelijkt, zit er toename in. Eerst een kwart, dan een derde en dan wordt de hele aarde getroffen. En wat we vorige keer zagen, wat Johannes hier schetst voor de eindtijd, als universeel gebeuren, zien we lokaal en regionaal nu ook al gebeuren. Denk aan China en Noord-Korea en andere plekken.
2. Geen spoorboekje
Nu is er een gevaar met het lezen van dit laatste bijbelboek. Twee om precies te zijn. Het eerste is dit: dat we dit boek zien als een spoorboekje, een routekaart naar het einde. Eerst dit en dan dat. We kijken naar de wereld met het boek in de hand. Hier zitten we nu ongeveer. Dat moet dan nog gebeuren. Maar het is complexer. Veel van wat Johannes beschrijft, gebeurt op hetzelfde moment. Denk nog even aan het beeld van een museum. Een bezoeker vertelt zaal voor zaal wat hij gezien heeft. Maar alles is er op hetzelfde moment. De visioenen die Johannes beschrijft, zijn zaken die tegelijkertijd gebeuren. Op sommige plekken op aarde zien we dat het onheil een kwart van het land of de bevolking treft, op andere plaatsen de helft of nog zelfs meer. We zitten er om zo te zeggen midden in. En de onrust en onzekerheid, door de schaarste aan middelen en de conflicten die daarover ontstaan, zullen alleen nog maar toenemen. In die zin is het eindtijdplaatje van dit laatste bijbelboek niet rooskleurig. Jazeker, de nieuwe hemel en aarde zullen komen. Dat heeft God belooft. Die toekomst is zeker en vast. Daar mogen we als gelovigen met verwachting naar uitzien. Maar de weg daar naar toe is geen gemakkelijke weg. Het gaat door lijden heen naar de heerlijkheid.
Openbaring laat dus veel zien over de weg naar het einde, maar is geen spoorboekje. Maar het is wel bedoeld om ons waakzaam te houden. Dat we door wat er op aarde gebeurt en gaat veranderen, niet worden overvallen. God wil dat we het weten.
3. Het oog gericht op Jezus houden!
Het tweede gevaar is dat we alleen maar kijken naar wat er op aarde gebeurt. En ons daardoor laten verlammen en ontmoedigen. Wat we niet moeten vergeten is, dat dit bijbelboek begint met Jezus. Hij is de opgestane Heer, het Lam dat staat als geslacht. Jezus heeft in zijn dood aan het kruis de zonde verzoend. Dat is de betekenis van het ‘geslacht’ zijn. Het Lam leeft, dat wil zeggen: Hij heeft de dood overwonnen. Het is de levende Heer, die zich voor ons liet kruisigen, die de boekrol van de geschiedenis in zijn handen heeft. Dat was het bijzonder beeld in hoofdstuk 5. Niemand op aarde en in de hemel was het waard om de boekrol te ontvangen en te openen, dan Jezus. Het is onze Heiland die de wereldgeschiedenis in zijn handen heeft. Dat moeten we niet vergeten. Als we door het geloof met Jezus verbonden zijn, dan is Hij geen vreemde voor ons. Degene die zijn leven voor mij opofferde, heeft niet alleen mijn leven maar ook dat van de wereld in zijn handen. Als we Hem kennen, hoeven we niet bang te zijn. Wat er ook gebeurt of gebeuren zal. Hij draagt zorg voor ons, voor al zijn kinderen. Hij draagt zorg voor zijn kerk. Hij wandelt te midden van de kandelaren. Dit laatste bijbelboek wil ons de toekomst onthullen, er zijn dingen die we moeten weten om waakzaam te zijn, maar vooral wil het ons ogen richten op Jezus. Om Hem draait alles. Dichtbij Hem zijn we veilig. We hoeven ons geen zorgen te maken over ons leven, dat doet Hij voor ons, en dat kan Hij veel beter. Zorg er dus voor dat Jezus het fundament van je leven is. Dat je Hem kent. Dat je door het geloof met Hem verbonden bent. Dan heb je een zeker fundament. Hij is ons houvast in onzekere tijden. Hij is trouw en laat niet los wat zijn hand begon.
4. Het lied van Mozes en het Lam
Wat ik zo mooi vind, is dat we te midden van al die aangrijpenden beelden, in hoofdstuk 15 mensen tegenkomen die zingen. Het zijn de martelaren. De overwinnaars van het beest. Zij waren in hun aardse leven trouw aan Jezus en zijn als gevolg daarvan gedood. Ze staan nu bij de zee voor de troon en zingen een lied. Het lied van Mozes en van het Lamwordt dit lied genoemd. Mozes die aan de Schelfzee (Ex.15:1-18) een lied zong en God prees voor zijn bevrijding. De tocht door de zee was een doortocht naar het beloofde land. Zo heeft God hen ook door het aardse leven heen, met al het lijden en beproevingen, gebracht in de hemel, in Gods nieuwe wereld. Mozes prees God voor zijn trouw en machtige daden. Het is ook het lied van het Lam. Ze danken hun Heiland dat Hij voor hen instond. Dankzij Hem mochten zij in heerlijkheid ingaan. Het is een lied dat uit de diepte van het hart opkomt als dank. Het is een lofzang op wat God voor hen gedaan heeft. Niet het lijden en de verdrukkingen die ze ervoeren vormen de hoofdtoon, maar de dank voor Gods trouw. Zijn rechtvaardigheid, dat hij het onrecht straft. Zijn heiligheid, die maakt dat God niet door mensen te manipuleren is. Ze zingen de verwachting uit dat deze trouw van God door alle volken op aarde erkend zal worden.
5. De tempel en de engelen met schalen
Na dit indrukwekkende lied ziet Johannes de tempel. Ook die is er in de hemel. De tabernakel en de tempel op aarde zijn een afspiegeling van de hemelse tempel. In de hemel staat het prototype. En Johannes ziet zeven engelen die uit de tempel komen en zij hebben zeven gouden schalen in hun hand. Het zijn hemelse gestalten met witte klederen en een gouden gordel om de borst. Dat werd van Jezus ook gezegd over zijn verschijning in hoofdstuk 1 aan Johannes op Patmos.
En de schalen kwamen we eerder al tegen, namelijk in hoofdstuk 5. Daarop lag het reukwerk, dat symboliseerde de gebeden van de gelovigen. Nu zijn deze schalen gevuld met de toorn van God. En die twee hebben met elkaar te maken. Weet u nog dat de zielen onder het altaar tot God riepen wanneer Hij recht zou doen en het onrecht zou wreken? Ze moesten wachten. Maar hun gebeden zijn niet verwaaid met de wind, maar door God verzameld. Nu is het moment gekomen dat God deze gebeden gaat verhoren. Zijn oordeel komt. Hij gaat recht doen en het onrecht en het kwaad vergelden.
Dat betekent dus, dat het niet te vergeefs is om te bidden. God hoort onze gebeden en past ze in zijn plannen in. Het dagelijkse gebed van het onze Vader: Laat uw koninkrijk komen, vindt hier het begin van zijn vervulling. Laten we blijven bidden om de komst van Gods rijk. Geen van onze gebeden is tevergeefs.
God is machtig en vastbesloten om recht te doen, het kwaad te straffen en zijn rijk te laten komen. Johannes ziet dat de tempel vol is rook. Dat moet de wolk van de heerlijkheid van God zijn. Het is een beeld ook van de kracht van God. Niemand kan de tempel binnengaan. De aanwezigheid van God is gewoon te sterk.
En ook: de tempel is vol met de toorn van God. In het Grieks zijn er twee woorden voor toorn. De eerste wordt gebruikt voor ingehouden woede. De persoon is boos en houdt zich in. De twee gaat over toorn die overloopt, naar buiten komt. Dat gebeurt hier. De toorn van God komt naar buiten, vlak voor de wederkomst van Jezus. De toorn van God betekent dat God woedend is, tot in het diepst van zijn wezen. Waarover? Drie dingen.
(1) zijn toorn gaat over de vernietiging van deze wereld. De schepping en de kosmos die zo bijzonder door God zijn gemaakt. Als een kostbaar sierraad. Bedoeld om de schoonheid van de Schepper te weerspiegelen.
(2) over de vervolging van zijn kerk. De gelovigen die Hem willen dienen, die op aarde Zijn liefde willen verspreiden, die getuigen van Jezus als de enige hoop voor de wereld.
(3) zijn woede is gericht op zijn vijanden. Op mensen die willens en wetens kwaad doen, andere mensen naar het leven staan, die zichzelf verrijkt hebben ten koste van anderen, die door hun woorden en daden anderen de vernieling hebben in getrokken.
In Gods nieuwe wereld is daarvoor geen plaats! Nu trekt God een streep. Het is genoeg. Dat klinkt ook letterlijk bij de zevende schaal, in vers 17: Het is geschied. Nu is het klaar. En waaruit bestaan de oordelen van God? Dat zien we in hoofdstuk 16.
Zegels: laatste jaren, maanden.
Trompetten: laatste weken.
Schalen: laatste dagen.
6. De zeven schalen
De toorn van God richt zich tegen hen die het merkteken van het beest hebben en die zijn beeld aanbaden. Het zijn degenen die het bloed van de heiligen (gelovigen) en van de profeten (boodschappers van God) hebben vergoten. Het gaat dus over mensen die kwaad doen. Zij zullen getroffen worden door ernstige ziekten, schaal 1. De zee zal worden als bloed, schaal 2. Dat gaat over het zoute water. De rivieren en waterbronnen zullen als bloed worden, schaal 3. De laatste twee schalen duiden op een milieuramp van gigantische omvang. Dat zal grote impact hebben op aarde.
Heftig om te lezen. Onwillekeurig denken we misschien, moet dat nou? Wij hebben God leren kennen als een God van liefde, een God van genade. Maar er is ook een andere kant van God: zijn heiligheid en Zijn toorn zijn er ook. Mag God ook een keer toornig zijn op het onrecht en kwaad dat op aarde gedaan wordt? Als wij al boos worden over onrecht dat ons aangedaan is, hoeveel te meer God!
In de verzen 5-7 wordt God geprezen. Er komt speciaal een engel om dat te doen. U bent rechtvaardig. Uw oordelen zijn waarachtig en rechtvaardig. Deze verzen gaan over de eindtijd. De tijd vlak voor Jezus wederkomst. Al die eeuwen is God geduldig geweest. Hij heeft zich stil gehouden. Hij heeft het onrecht verdragen. Geïncasseerd dat mensen Hem bespotten en lasteren, en zijn goede schepping en mensen kapot maken. Nu staat Hij op!
We moeten trouwens niet denken dat God dit zomaar doet. Want wat heeft God in de tussentijd gedaan met zijn boosheid? Hij heeft het oordeel over het kwaad op Zijn eigen Zoon gelegd. Die zeven schalen zaten bijeen gegoten in de ene beker die Jezus tot op de bodem leegdronk. Het zweet van Jezus in de hof van Gethsemane zat vol met bloed. In de hitte van de verzengende middagzon hing Jezus aan het kruis, gevolgd door drie uur dikke duisternis. God goot de schalen van zijn woede leeg over zijn eigen Zoon. Als vertegenwoordiger van de hele mensheid. Jezus wilde dit dragen voor ons. Voor alles wat in mijn leven niet op orde is, en vanwege het kwaad dat ik gedaan heb. Jezus is in mijn plaats gaan staan, en nu hoef ik voor dat laatste oordeel niet meer bang te zijn.
De tijd waarin wij leven is een tijd van Gods geduld Dit is een tijd van genade. Iedereen die komt, mag vergeving en vrijspraak ontvangen. De deur staat open. Totdat het einde komt.
De schalen zijn de opmaat naar het laatste oordeel. God heeft zijn kerk in deze wereld om van Jezus te getuigen. Om tekst en uitleg te geven over wat er in de laatste dagen gebeurt. Om mensen te vertellen dat Jezus Redder is. En dat alleen bij Hem hun leven veilig is. Zo nodig dat we / zij Hem kennen!
Want de ontwikkelingen gaan door. De zon zal verzengend branden. Geen ozonlaag is er ter bescherming. Maar mensen zullen de naam van God blijven lasteren. Ook deze vierde schaal zal mensen niet tot bekering brengen.
De vijfde schaal gaat over de troon van het beest en heeft een meer politiek karakter. Er zal duisternis komen. In Openbaring 9 komen we dat ook tegen, dan gaat het over de afgrond, en de demonen van de onderwereld. Het zou kunnen dat de machten van het kwaad via de politiek veel duisternis tot gevolg hebben. Dat het licht ontbreekt om elkaar als mensen te blijven zien. Dat het zicht ontbreekt op wat goed en fout is. De duisternis en de nacht zijn van het ongedierte, waar mensen in het donker kwade plannen maken. Maar ook dat brengt geen ommekeer.
De zesde schaal maakt dat de Eufraat opdroogt. De Eufraat is de grensrivier. Daar achter ligt het land waar de zon opgaat. Vanwaar de koningen zullen komen om tegen Israël ten strijd te trekken, in de vlakte bij Megiddo, die in de Bijbel Armageddon wordt genoemd. De beslissende eindstrijd waar de Bijbel over spreekt vindt daar plaats.
De rivier droogt op en de koningen uit de streek waar de zon opgaat zullen komen om te strijden. Wie zijn dat? Het oosten, is dat China, India of Japan? De centraal Aziatische gebieden als Kazachstan, Kirgizië, Mongolië. Of is het Rusland? De beslissende strijd van Gog en Magog uit Ezechiël 37-38 (zie ook Openbaring 20) wordt vaak door de uitleggers met Rusland en zijn bondgenoten verbonden, samen met arabische landen als Iran, Irak en Syrië. Het is misschien wat speculatief, maar het zou zomaar kunnen. We houden vinger aan de pols en zijn gewaarschuwd als een van deze volken de strijd met Israël aangaat.
Maar als dat gebeurt moeten we een ding niet vergeten! Dat lezen we in vers 13. Uit de bek van de draak, het beest en de valse profeet, komen drie onreine geesten voort. Vergeleken met kikkers. In de oudheid werd het demonische vaker in verband gebracht met kikkers. Dus die rijken en machthebbers worden door demonen geïnspireerd. Ze zijn werktuigen van satan. Dat lees je niet in de krant. Dat zie je niet op het journaal. Maar we zijn door het Woord gewaarschuwd. De strijd is niet tegen vlees en bloed, maar het zijn kwade machten, als handlangers van satan, die mensen inspireren en aanzetten tot kwaad en vernietiging.
Tenslotte gebeuren in de nasleep van de zevende schaal, grote aardbevingen en klimatologische verschijnselen. Dat is in de taal van de apocalyptiek, zoals we eerder zagen, aanduiding van grote veranderingen in vastigheden en in de samenleving en in de natuur. Er zal aan de planeet en het leven op aarde geschut gaan worden.
Dit is de tijd voorafgaande aan de wederkomst van Jezus. Het wordt ons onthuld. Door het Lam!
7. Wat nodig is?
Wat is nodig in dit alles? Dat vinden we in vers 15. Jezus komt als een dief in de nacht, je weet niet wanneer. Zorg dat je niet naakt loopt als Hij komt. Een vreemd beeld lijkt dat. Maar dat valt mee. Onder Romeinse soldaten was dit de straf, als ze tijdens het wachtlopen in slaap vielen, dat ze naakt moesten lopen voor hun collega’s als straf. Dus we moeten wakker blijven. Dat is: verbonden met Jezus blijven. Met het Lam dat regeert. Hij is onze Heiland. Hij waakt over ons leven. Met de Bijbel in de hand kijken we naar wat komen gaat. En ondertussen zetten we ons in om de liefde van Jezus te ontvangen en door te geven. En mensen over Jezus te vertellen! Totdat Hij komt. Amen.