Datum: 16 april 2017
Download PDF
1. Het kruis en Pasen?
Een vriendin van mijn dochter werkt bij de redactie van een glamourtijdschrift. Ze vertelde dat de halve redactie geen idee heeft wat christenen vieren met goede Vrijdag en Pasen. Ze schreef er een artikel over in het tijdschrift.
Het valt mij elke keer weer op bij de uitvoering van de The Passion hoeveel verschillende antwoorden er gegeven worden als mensen gevraagd wordt naar de betekenis van het lijden van Jezus.
Als het gaat om het lijden van Christus, dan weten mensen nog wel dat Jezus aan een kruis gestorven is. Maar waarom dat zo belangrijk is en wat dat dan voor ons betekent, blijkt veel lastig onder woorden te brengen.
Hetzelfde als het gaat om Pasen. Op de Paasviering van een van de scholen stelde een leerkracht aan de kinderen de vraag wat ze dachten dat Pasen betekende, en toen antwoordde een klein kind: Pasen heeft met eieren te maken, met nieuw leven, met de lente.
Misschien niet bij u, maar ook onder christenen is er soms verlegenheid om onder woorden te brengen wat Goede Vrijdag en Pasen betekenen. Kerst gaat nog wel: de geboorte van de Redder van de wereld. Pasen wordt al lastig en Pinksteren is helemaal uitbeeld. Terwijl Bijbels gezien eerder een climax is. Kerst: God met ons, Pasen: God voor ons en Pinksteren: God in ons.
Vanmiddag stellen we elkaar de vraag: wat betekent Pasen voor ons? Wat is de vrucht van Jezus lijden en opstanding? We doen dat deze middag aan de hand van de Catechismus, het oude leerboek van de kerk. Want in zondag 17 komt die vraag heel nadrukkelijk aan de orde. Vraag 45 luidt: Welke betekenis heeft de opstanding van Christus voor ons? Nou dat is een hele concrete en praktische vraag. Laten we samen naar het antwoord kijken. Het valt in drie delen uiteen.
2. Niet de feiten centraal
Als je het antwoord van de HC leest, dan valt op dat het geen enkele aandacht geeft aan het feit van de opstanding. Er wordt helemaal niet gerept over het lege graf, het getuigenis van de vrouwen, de verhalen over de verschijningen van Jezus. Niets van dat alles. Terwijl die vragen er natuurlijk wel zijn. Wie bewijst dat het waar is, wat de Bijbel vertelt? Uit de dood is immers nooit iemand teruggekeerd. De dood geeft je nooit een herkansing. Het leerboek kiest ervoor om aan deze vragen geen aandacht te geven. Dat had natuurlijk wel gekund. Want de vragen naar de mogelijkheid en voorstelbaarheid van de opstanding zijn niet van vandaag of gisteren. Al in de vroege kerk leefden deze vragen. Neem bijvoorbeeld de brief van Paulus aan de gemeente te Korinthe. Daar was de opstanding van Christus een groot punt van discussie. Er waren mensen die opstanding ontkenden. Die het voor hun geloof helemaal niet belangrijk vonden of Jezus nu wel of niet uit het graf was opgestaan. Toen al speelde dat. De HC kiest ervoor om deze vragen even te laten rusten. Soms kan dat ook goed zijn. Om in alle rust even samen te vatten wat de kern is van de opstanding en de betekenis voor ons.
Verder valt op dat de HC geen aandacht geeft aan de betekenis van de opstanding voor de Heere Jezus zelf. Het antwoord richt zich op de betekenis voor ons. Maar de opstanding moet natuurlijk voor Christus zelf ook geweldige betekenis hebben gehad. De opstanding uit de dood betekende voor Hem eerherstel door de Vader. Met zijn opwekking uit de dood heeft de Vader aan iedereen laten zien, hoezeer Hij het offer van Zijn Zoon aanvaardde. Hoezeer Hij de man was naar Zijn hart. Ik moet denken aan die geweldige woorden van Paulus uit Fil. 2. Daar gaat het over Christus die de hoge hemel heeft verlaten, die mens is geworden, die zich ontledigd heeft, door aan ons mensen gelijk te worden, die gehoorzaam is geweest tot op het kruis. Dat zijn de trappen van zijn vernedering. En die – in de woorden van de apostel – daarom door God ook bovenmate verhoogd is en de Naam heeft gekregen, die boven alle naam is. Dat wil zeggen, dat Hij na zijn hemelvaart is teruggekeerd naar de Vader, en de hoogste positie heeft gekregen die denkbaar is. Een positie die elk gezag in de wereld overtreft. Ik stel me voor, dat toen Jezus de hemeldeuren doorging, alle engelen in vol ontzag neerknielden, in verwondering, en dat er grote vreugde was in de hemel. Trompetten en bazuingeschal. Het Lam dat geslacht was om de zonden van de wereld heeft overwonnen. En ik stel me voor dat Zijn Vader opstond van de troon om Zijn zoon in de armen te sluiten.
De HC rept hier niet over. Maar we mogen in gedachten gerust even stil staan bij wat de opstanding voor Jezus zelf heeft betekend.
Goed, en dan komen we bij het antwoord van de HC. Wat betekent de opstanding voor ons?
3. Wel de betekenis van de feiten
a. Gerechtigheid.
Het eerste wat genoemd wordt, is dat Jezus door Zijn opstanding uit de dood, ons laat delen in de gerechtigheid die Hij voor ons heeft verworven. Dat klinkt tamelijk abstract en op het eerste gezicht wordt je daar niet warm van. Toch heeft deze uitspraak een diepe betekenis. Het ons laten delen in de gerechtigheid heeft de HC ontleend aan Paulus. Het is voluit theologische taal. In het woord ‘gerechtigheid’ zit het woordje ‘recht’. Dat Jezus ons laat delen in de gerechtigheid, wil zeggen dat door Zijn heilswerk, Hij ons in de rechte verhouding met God brengt. Hij maakt het goed tussen God en ons. De relatie wordt hersteld. Het wordt weer ‘recht’ gemaakt. Dat heeft Jezus door Zijn offer bewerkt. En Hij laat ons – door het geloof in Hem – daarin delen.
Wat betekent dat, we in de rechte verhouding met God weer komen. Twee dingen.
(1) Paulus zegt in Rom. 5:1 ‘wij dan gerechtvaardigd uit het geloof, hebben vrede met God’. Gerechtvaardigd. Dat is in het Grieks de zelfde term als gerechtigheid. In de rechte verhouding met God komen, is dat je vrede met God krijgt. Dat er niets meer tussen Hem en ons in staat. Vrede met God.
Weet u nog wat de Heere Jezus zei, na Zijn opstanding, als Hij zijn bange discipelen ontmoette? De eerste woorden die Hij sprak, waren: Vrede zij U. Dat is niet zomaar een groet. Het gaat veel dieper. De opgestane Heer, deelt na Pasen die vrede uit. Vrede voor u, voor jou, vrede met God. Jezus zelf heeft het voor jou verworven. Neem het aan als een geschenk. Door het geloof hebben wij vrede met God. Het oordeel is gedragen. De zonde is verzoend. Eens en vergoed. De rekening is vereffend.
(2) In de rechte verhouding met God komen, betekent dat je hersteld wordt in de relatie; je mag jezelf weer gaan zien als Gods geliefde kind. Dankzij Jezus opstanding krijgen wij een nieuwe identiteit. De opstanding bevestigt ons in het kindschap. We mogen God Vader noemen. De Geest in ons die roept: Abba, Vader. De vertrouwelijk omgang is weer mogelijk. We kunnen Zijn stem weer horen. Wij mogen ook met onze hemelse Vader spreken. Zijn toorn is weg. Zijn vriendelijke aangezicht is er weer.
Vrede met God. Kinderen van onze hemelse Abba. Is het niet geweldig?!
b. Onderpand.
En dan het tweede, en nu kijk ik eerst even naar het derde antwoord van de HC. De opstanding van Christus is een ‘onderpand’ van onze eigen opstanding in heerlijkheid. Wie in de Heere Jezus gelooft, mag weten dat hij of zij straks ook eenmaal zal opstaan in heerlijkheid. Achter Christus komt een hele grote schare van mensen, van alle talen, culturen en volken, allemaal mensen die Hem lief hebben gekregen, en die Hem zullen volgen. Zij mogen de heerlijkheid binnengaan. Dat betekent, dat zij net als Christus een verheerlijkt lichaam zullen krijgen. Een lichaam dat volmaakt is. Geen handicaps zullen er meer zijn, geen lichamelijke beperkingen, geen leermoeilijkheden, geen ellende mee, geen zonde, geen ruzie, leed en dood. De opstanding van Christus is de waarborg, de garantie. Dat is het houvast wat wij mogen hebben. Hoe moeilijk ons leven ook is of is geweest, er komt een dag dat alle beperkingen verdwenen zijn, en dat wij voor altijd in de nabijheid van de Heere mogen zijn. Dan mogen we Jezus zien van aangezicht tot aangezicht. Dan kunnen we Hem in levende lijve hulde en eer bewijzen. Wat een bijzonder moment zal dat zijn! Zo zeker als Jezus is opgestaan, zo zeker zullen wij – die door het geloof met Hem verbonden zijn – opstaan in heerlijkheid.
Ik kom bij het derde. Gelukkig noemt de Hc dat ook. Want je zou kunnen denken, de echte zegen van de opstanding is alleen iets voor later. Straks als ik er niet meer ben. Als God mij roept. Nee, ook nu al. De opstanding van Christus heeft voor de gelovigen ook nu al grote betekenis. Wat dan?
c. Opgewekt tot een nieuw leven.
De HC zegt – in lijn met de Schrift: door Zijn kracht worden ook wij opgewekt tot een nieuw leven. Wij – dat heeft betrekking op degenen die geloven; ik hoop dat u en jij de band van het geloof met Jezus ook hebt. Wat gaat er met ons gebeuren? Dankzij de opstanding van Jezus gaat ons leven veranderen. Ons leven wordt vernieuwd door Zijn Kracht. En die kracht dat is de Heilige Geest! Diezelfde kracht die in de Here Jezus werkzaam was, en die Hem in het graf tot leven riep, die kracht komt ons leven binnen. Dat is de vrucht van Christus opstanding. Zijn opstandingskracht komt ons leven binnen en gaat ons van binnenuit vernieuwen. De Geest begint aan ons te trekken. Elke dag is Hij daarmee bezig. Hij trekt ons weg bij wat niet goed is. Hij trekt ons dieper het Woord in. Hij trekt ons dichter naar de Heere Jezus toe. Hij maakt ons gevoelig voor de wil van de Vader. Hij maakt ons bewust van onze zonden en onze zondige begeerten. Hoe meer Hij bezig is, hoe meer gevoelig we worden voor wat God wel en niet goed vindt. Steeds weer blijft Hij ons het leren.
Net als die geweldige meester op school. Die extra aandacht geeft aan kinderen die moeite met de leerstof hebben, die leerproblemen hebben. Hij neemt ze apart en steekt extra tijd in hen. Hij is geduldig met ze.
Zo is de Geest met ons bezig. De Geest zorgt voor groei in de genade en in de kennis van de Heere. En dat heeft veel consequenties. Je wil gaat erdoor veranderen, de begeerten die je hebt, de plannen die je maakt, de verlangens die je hebt. Er komt oriëntatie in. Ze worden gericht op de Heere. Ze worden gezuiverd.
Daarom is de opstanding van Christus zo belangrijk voor het geloof. Er zijn heel veel mensen die bij Goede Vrijdag en het kruis blijven stil staan. Hun leven draait steeds om zonde en vergeving. Om wat er mis is gegaan in het verleden. En de satan kan ons heel druk bezighouden met het verleden, door onze fouten en zonden steeds weer op te rakelen, door ons steeds bezig te houden, met iets waarmee God voor eens en altijd al heeft afgerekend, op de Goede Vrijdag, namelijk: de zonde. Zo komen ze niet toe aan wat God hen op grond van de opstanding van Christus schenkt: het nieuwe leven.
Een voorbeeld. Vroeger – en misschien nog wel – weckte men groenten en fruit, om het langer te kunnen bewaren. Wat deed men als eerste? Men steriliseerde de weckpotten. Deze potten moesten helemaal schoon zijn. Stel je voor: een man komt uit zijn werk thuis, en ziet zijn vrouw weckpotten uitkoken. En hij vraagt haar: wat doe je? Oh, ik steriliseer deze potten even. Waarom doe je dat? O, ik houd gewoon van schone potten. En als hij vervolgens vraagt: Wat ga je daarna mee doen? Nou gewoon, ik zet ze op het aanrecht en zorg dat ze schoon blijven. Dat klinkt nogal onzinnig. Wie zet nu zomaar een verzameling steriele potten in de keuken? Je steriliseert weckpotten omdat je er iets in wilt bewaren, omdat je ze wilt vullen. Dat is precies wat er soms met het evangelie gebeurt. We hebben het sterilisatieproces van God – het kruis – losgekoppeld van het vulproces – Christus, die door zijn opstanding in ons komt wonen door zijn Geest. Dan verkondigen we in feite een half evangelie. Potten worden gesteriliseerd met een doel. Ze zijn bestemd om groenten goed te bewaren. Zo vernieuwd God ons door zijn Geest, Hij maakt ons schoon van binnen, om Hem beter te kunnen dienen, om meer vruchtbaar te zijn in ons dagelijkse leven, betere getuigen van Hem in deze wereld.
Daarom is het antwoord van de HC zo belangrijk. De boodschap van het kruis is de vergeving van de zonden. De boodschap van de opstanding is het nieuwe leven dat we ontvangen, doordat Christus in ons komt wonen. Die twee horen helemaal bij elkaar. Christus in ons. Niet meer ik leef, maar Christus leeft in mij. Dat is het geheim van het nieuwe leven.
4. Concreet?
Wat betekent dit concreet? De HC heeft zijn antwoord ontleend aan Paulus. Hij schrijft in de Romeinenbrief: wie met Christus is opgewekt tot een nieuw leven, die gaat zijn leven ten dienste stellen, niet van de zonde, maar van de gerechtigheid. Dat wil zeggen, in zijn of haar leven wordt het opstandingsleven van Christus zichtbaar. Hoe? Doordat onze handen, voeten, oren en ogen gestuurd gaan worden door de liefde van God. Het worden wapens, niet om mensen pijn te doen, maar om andere mensen te bevrijden, te genezen, te helpen en te troosten. Zo brengt de Geest ons leven tot zijn bestemming. Zo helpt Hij ons, als die geduldige leraar op school.
Ik weet, er zal in dit leven veel ten dele zijn, er zijn allerlei krachten, die ons naar beneden trekken, we blijven last hebben van de zonde, de wereld en ons eigen vlees, we zullen worstelen met gebrokenheid en teleurstellingen, maar in dit alles is ook de kracht van Gods Geest aan het werk. Dat is het grote wonder van Pasen. Door de kracht van Jezus worden we opgewekt tot een nieuw leven. Zoals een kind blij kan zijn met een paar nieuwe schoenen, of een mooie jas of jurk. En het aan iedereen wil laten zien, kijk eens hoe mooi. Zo gaan ook wij dat nieuwe leven koesteren en ons er over verwonderen, als we Gods Geest in ons aan het werk zien.
Hoe meer we daar ook voor krijgen, en dat gaan zien in ons leven, hoe meer we gaan verlangen en bidden: O God, vervul mij met uw Geest, met die opstandingskracht van Jezus, opdat mijn leven zal zijn tot eer van U en tot zegen van mijn naaste.
Jezus leeft, en ik met Hem!
Zegt u daar Amen op?
Amen.